مسعود میرزا ظل السلطان
از شاهزادگان دوره قاجاریه، مسعود میرزا ظل السلطان، پسر ارشد ناصرالدین شاه، از نظر تمول و ثروت و طول مدت حکمرانی و قدرت، یکی از رجال شاخص و منحصر به فردی است که با هیچ یک از اقوام خود قابل مقایسه نیست. وی در طول مدت عمر خود، سی و چهار سال متوالی حاکم اصفهان و قریب چهل و پنج سال متناوب حاکم مازندران و اصفهان و فارس و مدتی نیز فرمانروای مطلق العنان هفده شهر ایران بوده است. مسعود میرزا ظل السلطان ظل السلطان ، بهرام میرزا پسرش و یکی از پیشکاران درباری ظل السلطان و صاحب منصبان فوج جلالی اصفهان عملیات ژیمناستیک سربازان فوج جلالی در سربازخانه چاله حوض اصفهان ظل السلطان سوغاتی های ظل السلطان از فرنگ شورشیان سرکوب شده کرمانشاه ، جوانمیر از طایفه چلبی کلفتهای عیال حاجی یاقوت مطربها جمعی از اهالی نجف آباد اصفهان عباس پشمی لوطی و نوکرش میرزا طغرل خان شاعر ظل السلطان میرزا علی‌اصغرخان امین‌السلطان میرزا علی‌اصغرخان امین‌السلطان از مشاهیر و وزرای عهد قاجاریه در سال 1275ق در تهران متولد شد. پدرش میرزا ابراهیم آقا امین‌السلطان از رجال دوره ناصری مقام وزارت داخله و دربار را به عهده داشت. وی تحصیلات خود را در زمینه‌های ادبیات فارسی و علوم مختلف نزد معلمین خصوصی فراگرفت و در نظم و نثر صاحب نظر گردید. در سال 1288ق در زمان حیات پدرش، ملقب به ” صاحب جمع“ بود و سپس ملقب به ” امین‌الملک“ شد و پس از فوت پدر، مشاغل و مناصب او را عهده‌دار گردید. در سال 1300ق با سمت وزیراعظم کارهای وزارت دربار و داخله به او محول شد و از آن پس ملقب به ”امین‌السلطان“ شد. امین‌السلطان جوان هنگام صدارت میرزا یوسف مستوفی‌الممالک کارهای صدارت را نیز در دست داشت و پس از فوت نامبرده، امین‌السلطان صدراعظم ناصرالدین شاه شد و تمام امور سیاسی و اداره کشور را در دست گرفت. در سال 1306ق امین‌السلطان مقدمات سفر سوم ناصرالدین شاه به اروپا را فراهم ساخت و وی را همراهی کرد و در این سفر بود که امین‌السلطان در اعطای ” امتیاز انحصار توتون و تنباکوی ایران“ به ماژور تالبوت نقش مهمی را ایفا کرد، هر چند اجرای این امتیاز با مخالفت علما و مردم روبه رو گردید و ملغی شد. امین‌السلطان در مدت وزیراعظمیش در دوره ناصری غیر از امتیاز انحصار دخانیات ایران، امتیازات متعددی به بیگانگان داد از جمله: ” قرارداد لاتاری“، ” امتیاز کشتیرانی در رود کارون“، ” تأسیس بانک شاهی“ و ” استخراج معادن“ را به انگلیس داد که تفصیل این امتیازات در این مجمل نمی‌گنجد. محمدابراهیم امین‌السلطان، پدر میرزا علی‌اصغر اتابک علی‌اصغرخان امین‌السلطان عبدالله و محسن اتابکی فرزندان اتابک اعظم به همراه یوانیچ معلم روسی ایشان محمدقاسم وکیل‌السلطنه (برادر اتابک) به همراه عده‌ای از سران و خوانین بختیاری ایستاده از راست: علیقلی سرداراسعد، محمدحسین سپهدار، خسرو ایلخان ظفربختیار، سردار اشجع و سردار محتشم. نشسته از راست: رضاقلی ایل بیگی (بختیاری)، حسینقلی ایلخانی بختیاری، محمدقاسم وکیل‌السلطنه و اسفندیارخان بختیار. ناصرالدین شاه و عده‌ای از رجال و درباریان 1. نصرت‌الدین میرزا سالارالسلطنه 2. عبدالوهاب خان نظام‌الملک 3. ابوالحسن فخرالملک 4. کامران میرزا نایب‌السلطنه 5. ناصرالدین شاه قاجار 6. اکبر سردار ناصر (سیف‌السلطان) 7. علی‌اصغر امین‌السلطان 8. مهدیقلی مجدالدوله 9. فضل‌الله بشیرالملک علی‌اصغر اتابک اعظم، صدراعظم مظفرالدین شاه قاجار علی‌اصغر امین‌السلطان صدراعظم مظفرالدین شاه پس از خلع از صدارت، هنگام تبعید در قم علی‌اصغر اتابک اعظم پس از عزل از مقام صدارت در سفر به ترکیه 1. علی‌اصغر اتابک اعظم 2. رضا ارفع 3. مهدیقلی هدایت مظفرالدین شاه قاجار و علی‌اصغر اتابک اعظم علی‌اصغر اتابک اعظم و هیئت همراه مظفرالدین شاه در یک ضیافت در روسیه 1. محمود حکیمالملک 2. علی‌اصغر اتابک اعظم 3. علی ظهیرالدوله 4. نظامالدین مهندسالممالک غفاری مظفرالدین شاه و همراهان در سفر دوم به اروپا در کنترکسویل در فرانسه 1. ابوالقاسم ناصرالملک 2. حسن پیرنیا (مشیرالملک) 3. محمود حکیمالملک 4. نظرآقا یمینالسلطنه 5. مظفرالدین شاه قاجار 6. ملکم خان ناظمالدوله 7. علی‌اصغر اتابک اعظم 8. محمود دیبا 9. حسین پاشا امیربهادر جنگ علی‌اصغر اتابک اعظم در سفر دور دنیا، در ژاپن 1. احمد اتابکی (فرزند اتابک اعظم) 2. علی‌اصغر اتابک اعظم 3. مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه) علی‌اصغر اتابک اعظم با لباس احرام در سفر حج 1. اتابک اعظم 2. مهدیقلی هدایت علی‌اصغر اتابک اعظم در سفر دور دنیا، در بیتالمقدس 1. علی‌اصغر اتابک اعظم 2. مهدیقلی هدایت مظفرالدین شاه قاجار در سفر به اروپا، در روسیه 1. مظفرالدین شاه 2. علی‌اصغر اتابک اعظم 3. محمود حکیمالملک 4. نیکلای دوم امپراتور روسیه 5. ابوالقاسم ناصرالملک
امین‌السلطان تا سال 1313ق که واقعه قتل ناصرالدین شاه در حرم شاهزاده عبدالعظیم اتفاق افتاد، صدراعظم ناصرالدین شاه بود، نامبرده مرگ شاه را با ترفند خاصی تا جلوس مظفرالدین میرزا ولیعهد به تخت سلطنت مخفی نگاه داشت. در دوره مظفرالدین شاه تا سال 1314ق در مقام صدارت باقی ماند. ولی بر اثر دسایس درباریان و اطرافیان شاه معزول و به قم تبعید شد و به جای او امین‌الدوله صدراعظم گردید. در سال 1317ق با توجه به مشکلات اقتصادی ایران مظفرالدین شاه عزم سفر به اروپا نمود. چون امین‌الدوله مقدمات سفرش را مهیا نکرد او را از صدارت عزل و تبعید کرد و امین‌السلطان را از قم به تهران فراخواند و او با عنوان ”اتابک اعظم“ صدراعظم ایران شد و تا آخر سال 1321ق در این سمت باقی ماند. اتابک اعظم به منظور تأمین خواسته شاه جهت سفر به اروپا دست به دامن بانک استقراضی روس شد و از بانک مزبور مبلغ 5/22 میلیون منات طلا با بهره 5% تقاضای وام نمود. ضمانت پرداخت این وام منوط به ”عواید گمرکی ایران به استثنای گمرکات فارس و بنادر جنوب “ بود. با واگذاری این وام عملاً شریان اقتصادی کشور تحت کنترل روس قرار گرفت و موجب اعتراض بازرگانان ایرانی قرار گرفت و بعدها این امر یکی از زمینه‌های انقلاب مشروطه را فراهم ساخت. 
